Research Output
12. Werknemer of zzp’er? Europa, geef duidelijkheid. Opiniestuk door Gabriël van Rosmalen
Mensen die voor platforms als Uber en Deliveroo werken, weten ondanks een nieuwe Europese wet nog steeds niet of ze beschermd worden. Europa moet meer grip krijgen op de ‘platformeconomie’.
11. BNR-radio interview en artikel met Koen Frenken en Martijn Arets over platformbedrijven: ” ‘Cowboyjaren’ platformeconomie zijn voorbij”, 7 november 2023.
De platformeconomie, die consumenten in staat stelt eten te bestellen via een app of diensten te boeken via een website, is niet meer weg te denken. Wel gaat het er anders uitzien, concludeert hoogleraar innovatiestudies Koen Frenken. ‘En dat heeft alles te maken met wet- en regelgeving.’
10. Archer Buissink, 2023, The Machine System of Digital Labor Platforms and the Algorithm as Transmitting Mechanism, Rethinking Marxism, 35:1, 8-23.
Abstract: Central to the increasing digitization of contemporary capitalism are platforms such as Twitter, Uber, and Amazon. Utilizing large amounts of data and the internet’s global network, digital platforms allow for connection between users, workers, suppliers, employers, and other economic or social actors. Using Marx’s triadic conception of the machine from chapter 15 of Capital, “Machinery and Large-Scale Industry,” this essay highlights how the digital platform can be viewed as a machine system of the twenty-first century once technological changes are accounted for. Key to the digital platform as a machine system is its transmitting mechanism, the algorithm. The algorithm allows the central driving force, the technology firm, to regulate gig or click-work labor processes that take place on the platform. This framework provides a clearer positioning of the digital platform within the capitalist mode of production.
9. Gabriël van Rosmalen, 2023, Naar een eenduidig Europees kader om platformwerkers in precaire werkomstandigheden te beschermen, Nederlands tijdschrift voor Europees Recht 5/6, https://www.bjutijdschriften.nl/tijdschrift/tijdschrifteuropeesrecht/2023/5-6/NtER_1382-4120_2023_029_005_004
Dit artikel analyseert het arrest van de Hoge Raad in de Deliveroo-zaak en de implicaties ervan voor de Europese regulering van platformwerk. Het onderstreept de behoefte aan een eenduidig kader op Europees niveau om sociale bescherming en rechten voor platformwerkers te waarborgen. Het bespreekt de uiteenlopende benaderingen van verschillende lidstaten en de huidige inzet van de Europese instellingen om tot een richtlijn te komen. Er wordt geconcludeerd dat een effectieve regulering essentieel is voor zowel platformwerkers als voor de sociale dimensie van de Europese Unie.
8. Gabriël van Rosmalen, 2023, ‘Lessons from the Deliveroo Case: It’s time for the EU to Step Up’, BlogPlatform Regulation – the Road Ahead, Reshaping Work, https://medium.com/@reshaping_work/lessons-from-the-deliveroo-case-its-time-for-the-eu-to-step-up-b4f5066b9afc
7. Gabriël van Rosmalen, 2023, ‘De Hoge Raad en platforms’ – Werkverkenners, BNR Nieuwsradio (11-04-2023), https://open.spotify.com/episode/0JUiE31N25U0t70gobzqTm?si=c18247116a1149df&nd=1
6. CBS/TNO, 2023, Zelfstandigen Enquête Arbeid https://www.monitorarbeid.tno.nl/nl-nl/publicaties/zea-2023-resultaten-in-vogelvlucht/ .
De Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA) is een onderzoek naar de arbeidsomstandigheden en inzetbaarheid van zelfstandig ondernemers in Nederland. TNO en CBS voeren de ZEA gezamenlijk uit, in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Zie voor een bespreking van de resultaten ook het nieuwsbericht: https://www.zipconomy.nl/2023/07/wat-wil-de-zzper-dit-zijn-de-8-meest-opvallende-nieuwe-feiten-over-zelfstandig-ondernemers/
Online platformen zijn websites of apps die bemiddelen in de uitwisseling van goederen, diensten of informatie. Bekende voorbeelden zijn Airbnb, Uber, Marktplaats en Werkspot. In korte tijd hebben online platformen een belangrijke positie verworven in economie en maatschappij. Ze hebben de manier waarop we werken, winkelen, communiceren, boodschappen doen, of eten bestellen sterk veranderd. De opkomst van online platformen biedt kansen, maar geeft ook uitdagingen. Om de kansen te benutten en de uitdagingen in banen te leiden zijn cijfers over de stand van zaken rond platformen essentieel. De monitor online platformen geeft deze cijfers. In deze versie van de monitor wordt ingegaan op de demografie van online platformen, de ontwikkeling over de afgelopen jaren van de omzet, werkgelegenheid en platformwerk, en de verkoop door bedrijven via online platformen. Het gebruik van Coronasteunmaatregelen door online platformen komt aan bod. Ook wordt ingegaan op transparantie en de zorg voor kwaliteit door online platformen.
4. Paul de Bijl (ACM) en Gelijn Werner (EZK), die beiden betrokken zijn als stakeholder bij PlatWork-r, hebben een handboek geschreven met Nicolai van Gorp over plaformeconomie. Bestel hier uw exemplaar van Paul de Bijl, Nicolai van Gorp & Gelijn Werner (2023) Handboek Platformeconomie (Boom)
De opkomst van digitale platforms heeft een enorme impact op onze economie en maatschappij. Ondernemers vinden nieuwe verdienmodellen, consumenten profiteren van innovaties, gevestigde bedrijven vrezen voor hun bestaansrecht. Tegelijkertijd zijn er zorgen over publieke belangen rond nieuwsvoorziening, privacy, macht en democratie. Digitale technologie is niet zaligmakend. Handboek Platformeconomie legt uit hoe businessmodellen van platforms en hun maatschappelijke impact onlosmakelijk verbonden zijn. Hoe leiden we als samenleving en overheid de platformrevolutie in goede banen? Hoe profiteren we van de innovatie door platforms zonder dat zij publieke belangen ondermijnen? Vanuit hun expertise in beleid, economisch onderzoek en businessmodellen beschrijven de auteurs de essentie van platforms. Aan de hand van theorie en praktijk bespreken zij hoe platforms markten en sectoren op hun kop zetten en daarbij publieke belangen kunnen ondersteunen maar ook schaden. Een onmisbaar handboek voor professionals en managers in overheidsbeleid en markttoezicht, en voor iedereen die de platformsamenleving wil begrijpen.
3. Gabriël van Rosmalen, 2023, Opinie: De rechten van koeriers van bedrijven als Deliveroo zijn slecht beschermd. Na de jongste uitspraak van de Hoge Raad is het zaak dat er op Europees niveau regelgeving komt voor de platformeconomie, betoogt Gabriël van Rosmalen in De Volkskrant van 27 maart 2023. Lees het artikel hier.
2. Klijs, B., Kösters, L., Smits, W., 2022, Platformwerk in cijfers. Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken, 38(4) (December), 548-562.
Er is nog weinig kwantitatieve informatie beschikbaar over platformwerkers in Nederland. Het relatief geringe aantal platformwerkers en het incidentele karakter van platformwerk maken het fenomeen moeilijk meetbaar. Deze bijdrage geeft een overzicht van de knelpunten die zich voordoen bij het meten van platformwerk en presenteert (1) de eerste voorlopige resultaten van een pilot-module over platformwerk van de Enquête beroepsbevolking (EBB) en (2) de al eerder gepubliceerde resultaten van onderzoek onder platformbedrijven. In de eerste helft van 2022 was naar schatting 0,7 procent van de bevolking van 15 tot 75 jaar platformwerker. De resultaten van de pilot laten zien dat de EBB bruikbaar is om de schaal van platformwerk in Nederland te monitoren maar zich niet goed leent om kenmerken van de platformwerkers en hun werkzaamheden gedetailleerd in kaart te brengen. Daarvoor is aanvullend onderzoek nodig. Onderzoek onder platformbedrijven biedt aanvullende informatie over de relatie tussen het platform en de platformwerkers als het gaat om de arbeidsrelatie van de platformwerker, de eisen die aan de platformwerker worden gesteld en de voorzieningen die het platform de platformwerker aanbiedt.
1. Koster, F., Smits, W., 2022, Platformwerk: een blik op de toekomst (Redactioneel). Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken, 38(4) (December), 469-474.
Introductie in een speciaal nummer van het Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken over platformwerk met acht bijdragen.